Kompleksowy zespół bólu regionalnego (CRPS)
CO TO JEST KOMPLEKSOWY ZESPÓŁ BÓLU REGIONALNEGO?
Kompleksowy zespół bólu regionalnego (CRPS) jest szerokim terminem opisującym nadmierny i długotrwały ból oraz stan zapalny występujący po urazie ręki lub nogi. CRPS ma postać ostrą i przewlekłą (trwającą dłużej niż sześć miesięcy). Zwykle dotyka kończyn – ramienia, nogi, ręki lub stopy – ale może dotknąć każdej części ciała. Zazwyczaj rozwija się po urazie, takim jak złamanie, operacja, udar lub zawał serca. CRPS może być odczuwalny w innych częściach ciała, które pierwotnie nie uległy żadnemu urazowi i jest on nieproporcjonalnie silny do zakresu urazu.
CRPS został potwierdzony jako najbardziej bolesna choroba znana ludzkości poprzez test stworzony przez dwóch kanadyjskich lekarzy, specjalizujących się w leczeniu bólu – dr Welasco i dr McGill. Z powodu nasilenia i czasu trwania bólu, CRPS jest pozycjonowany na samej górze skali na poziomie 46 w 50-cio stopniowej skali bólu. CRPS częściej występuje u kobiet i może pojawić się w każdym wieku, przy czym szczyt zachorowań przypada na wiek około 40 lat. Rzadko występuje u osób starszych, u których stan zapalny po urazie jest mniejszy, oraz u małych dzieci, u których proces gojenia przebiega stosunkowo szybko.
LECZENIE
Na CRPS nie ma lekarstwa. Leczenie jest najbardziej skuteczne, gdy rozpoczyna się je wcześnie i koncentruje się na łagodzeniu objawów, spowalnianiu postępu choroby, pomaganiu pacjentom w radzeniu sobie z bólem i prowadzeniu możliwie zdrowego życia. Odpowiednia fizjoterapia może pomóc w zmniejszeniu dolegliwości i ograniczeń wynikających z choroby. Przełomowa technika terapii manualnej zwana Strain Counterstrain daje duże nadzieje na zmniejszenie uciążliwych objawów choroby.
Metoda Strain Counterstrain jest skuteczna w leczeniu bólu, osłabienia siły mięśniowej i zmniejszenia zakresu ruchu w obszarach dotkniętych chorobą. Zabieg jest bezbolesny i może być stosowany na wszystkich częściach ciała i układach. Terapeuta lokalizuje bolesne/napięte punkty na głowie i całym ciele pacjenta, gdyż punkty te odpowiadają dysfunkcjom poszczególnych części ciała lub pojedynczych tkanek. Następnie, poprzez odpowiednio zaaplikowany ucisk (nie zawsze tych bolesnych miejsc), terapeuta doprowadza do rozluźnienia schorowanej lub uszkodzonej części ciała. Następuje odruchowe rozluźnienie przykurczonej tkanki łącznej wokół mięśni gładkich czy szkieletowych, organów, naczyń krwionośnych, nerwów czy okostnej a co za tym idzie zmniejszenie bólu i obrzęku oraz przywrócenie ich pełnej funkcjonalności.
Ewaluacja pacjenta opiera się na jego historii medycznej, opisie objawów i metodzie palpacyjnej w celu określenia napiętych, bolesnych punktów, odpowiadających określonym narządom lub strukturom anatomicznym, takim jak nerwy, naczynia krwionośne, układ limfatyczny lub układ mięśniowo-szkieletowy. U pacjentów z CRPS najbardziej bolesne i tkliwe są punkty odpowiadające za autonomiczny układ nerwowy, układ limfatyczny i krążenia krwi w obrębie danej kończyny lub obszaru kręgosłupa, związanego z tą kończyną. Potrzeba kilku sesji, aby znacznie lub trwale zmniejszyć objawy. Bardzo pomocnym jest zaaplikowanie odpowiednio dobranych ćwiczeń wspomaganych terapeutycznymi zabiegami zimnego lasera. Takie połączenie techniki Strain Counterstrain z odpowiednio zastosowanymi zabiegami fizykalnymi ma znaczący wpływ na złagodzenie objawów.
PRZYCZYNY
Przyczyny CRPS nie są do końca znane – lekarze sądzą, że wpływ na rozwój choroby może mieć kombinacja kilku czynników, które wywołują podobne objawy. Może być wynikiem ogólnego stanu zapalnego lub zapalenia nerwów, zmian w postrzeganiu bólu przez daną osobę w mózgu i rdzeniu kręgowym (centralnym układzie nerwowym). Naukowcy znaleźli pewne związki chemiczne w dotkniętej tkance, krwi i płynie rdzeniowym pacjentów z CRPS. Znaleźli również dowody na uwalnianie pewnych związków powodujących ból i stan zapalny w nerwach w bolesnej części ciała, co powoduje nadmierną reakcję lub nadwrażliwość na odczuwanie bólu w odpowiedzi na uraz. Jednym z czynników powodujących pojawienie się CRPS mogą być zaburzenia w przekazywaniu informacji między nerwami w miejscu urazu. W rozwoju CRPS pewną rolę mogą odgrywać również przyczyny autoimmunologiczne i genetyczne.
Istnieją dwa rodzaje CRPS, o podobnych objawach, ale różnych przyczynach: typ 1 występuje bez bezpośredniego urazu nerwu. 90% osób cierpiących na CRPS ma typ 1. Jeśli choroba zostanie zdiagnozowana w ciągu trzech miesięcy od wystąpienia pierwszych objawów i zostanie wdrożone prawidłowe leczenie, jest szansa na zmniejszenie symptomów a nawet na remisję. Typ 2, znany wcześniej jako causalgia, jest rezultatem uszkodzeniu nerwu. Ta forma choroby występuje u 10% chorych i jest nieuleczalna. Możliwe jest łagodzenie objawów ale na chwilę obecną nie ma terapii, która prowadziłaby do całkowitego wyleczenia chorego.
OBJAWY:
- Ciągłe pieczenie, miażdżenie, pulsowanie, kłucie i zimny ból
- Wrażliwość na dotyk lub zimno
- Obrzęk bolesnego miejsca
- Zmiany temperatury skóry – na przemian spocona i zimna
- Zmiany koloru skóry, od białego i plamistego do czerwonego lub sinego
- Zmiany w strukturze skóry, która może stać się delikatna, cienka lub błyszcząca w chorym obszarze
- Sztywność stawów, opuchlizna i uszkodzenia
- Skurcze mięśni, drżenie, osłabienie i zanik mięśni (atrofia)
- Zmniejszona zdolność do poruszania dotkniętą chorobą częścią ciała