Wraz z wiekiem ryzyko upadków staje się poważnym problemem. Według statystyk u osób powyżej 60 roku życia upadki stanowią jedną trzecią przyczyn wszystkich urazów. Ryzyko znacznie wzrasta po 80. roku życia, kiedy jeden na dwóch seniorów jest narażony na upadek. Są one główną przyczyną urazów i zgonów wśród osób starszych i mogą prowadzić do długotrwałych problemów zdrowotnych.
Upadki wśród seniorów mogą mieć poważne konsekwencje, takie jak urazy głowy, złamania lub rany szarpane. Często kończą się pobytem w szpitalu i koniecznością długotrwałej rehabilitacji. Czasami uraz jest na tyle poważny, że jego konsekwencje odczuwamy przez wiele lat, co obniża komfort życia, ogranicza możliwość poruszania się i wykonywania codziennych czynności. Niektóre osoby tracą pewność siebie i w obawie przed kolejnym wypadkiem odmawiają jakiejkolwiek aktywności. Niestety długotrwałe leżenie w łóżku przekłada się na ich ogólne samopoczucie – zarówno fizyczne i psychiczne. Słabną mięśnie i kości, pogarsza się krążenie, serce ulega osłabieniu, podobnie jak układ trawienny, który wskutek utrzymywania długotrwałej pozycji leżącej traci swoją wydajność.
Przyczyny i zapobieganie
Czynników zwiększających ryzyko upadku jest wiele, nierzadko nakładających się na siebie. Należą do nich słabnący wzrok i refleks, związana z wiekiem utrata masy mięśniowej (sarkopenia), problemy z nerwami i krążeniem. Wpływ na to, czy upadamy ma też występowanie chorób przewlekłych, takich jak zapalenie stawów lub choroba Parkinsona. Równie częstą przyczyną są skutki uboczne zażywanych leków, takie jak zawroty głowy i dezorientacja.
Duży wpływ na to, czy jesteśmy w stanie zachować równowagę mają czynniki środowiskowe takie jak krzywe, dziurawe chodniki, schody w domu i na zewnątrz. Wśród przyczyn wymienia się również zawijające się dywany, brak prawidłowego oświetlenia w domu, śliskie podłogi i brak prawidłowych zabezpieczeń łazienek – mat antypoślizgowych czy uchwytów pod prysznicem i przy wannach. Upadki spowodowane brakiem zabezpieczeń w łazienkach są wyjątkowo częste. Należy zwrócić również uwagę na obuwie – nie może być znoszone, niedopasowane do stopy. Buty powinny być dobrze zasznurowane, na płaskiej, antypoślizgowej podeszwie, aby nie stanowiły kolejnego źródła zagrożenia.
Oczywiście upadkom można i trzeba zapobiegać. Odpowiednie przygotowanie domu – zainstalowanie dodatkowych źródeł światła, poręczy, zabezpieczenie dywanów matami antypoślizgowymi powinno być wykonane w pierwszej kolejności. Wiele starszych osób niechętnie używa laski oraz chodzika, ale w wielu przypadkach są one niezbędne. Pomagają ustrzec się przed potknięciami na nierównej drodze, wspomóc w przypadku osłabionych mięśni i bolących stawów. Utrzymanie równowagi i siły mięśni jest kolejnym kluczowym aspektem zapobiegania upadkom. Regularna aktywność fizyczna, taka jak spacery, taniec lub zajęcia ruchowe może pomóc wzmocnić mięśnie i poprawić równowagę. Warto rozważyć włączenie do swojej rutyny ćwiczenia wspomagające równowagę, takie jak joga lub tai chi. Zbilansowana dieta, nawodnienie i regularne badania kontrolne to ważne aspekty utrzymania dobrego stanu zdrowia, które mogą pomóc zmniejszyć ryzyko wypadku. Ważne jest też omówienie z lekarzem ewentualnych skutków ubocznych zażywanych leków, takie jak senność lub zawroty głowy. Leki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami, a wszelkie obawy lub skutki uboczne należy zgłaszać lekarzowi.
Upadek i co dalej?
Jeśli jednak nam lub naszym bliskim zdarzy się upaść, należy pamiętać, że bardzo najważniejsze jest szybkie działanie. Jeśli krwawimy albo odczuwamy silny ból, należy natychmiast wezwać ambulans. Szybka interwencja lekarska może zmniejszyć ryzyko powikłań i zwiększyć prawdopodobieństwo całkowitego powrotu do zdrowia. Jeśli lekarz zaleca fizjoterapię, nie należy jej odwlekać. Może ona pomóc zmniejszyć ból i opuchliznę powypadkową i nauczyć co robić, aby wypadków uniknąć. Prawidłowo ułożony plan leczenia będzie zawierał ćwiczenia poprawiające nie tylko równowagę, ale ogólną kondycję fizyczną.
Należy zawsze pamiętać, że zapobieganie wymaga proaktywnego podejścia. Ważne jest, aby rozpoznać czynniki ryzyka i ustalić metody zapobiegania, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wypadków. W przypadku upadku, szybka interwencja i opieka mogą mieć znaczący wpływ na proces pełnego powrotu do zdrowia. Podejmując proaktywne działania, możemy zachować naszą mobilność, niezależność i dobre samopoczucie wraz z wiekiem.
Bądź bezpieczny i uważaj na siebie!
Jeśli masz problemy z zachowaniem równowagi, cierpisz na choroby przewlekłe, które sprawiają, że jesteś bardziej na nie podatny, kliknij tutaj aby umówić się na konsultację z jednym z naszych fizjoterapeutów.
